45 lat pętli przy ul. Wyścigowej w Bydgoszczy

1 maja 2014r. mija 45 lat od momentu uruchomienia nowej linii tramwajowej do Bydgoszczy Wschód. W zakres tamtej inwestycji wchodziła budowa ronda Fordońskiego oraz dwujezdniowej ulicy Fordońskiej z torowiskiem tramwajowym znajdującym się pośrodku. Wybudowane zostały również dwie nowe pętle tramwajowe, przy ulicy Bałtyckiej oraz Wyścigowej. Ta druga zostanie wkrótce zamknięta w związku z budową linii tramwajowej do Fordonu. Warto więc przypomnieć historię pętli i całej trasy.

Pierwsze torowisko prowadzące w obręb dzisiejszego osiedla Bartodzieje uruchomione zostało w 1901 roku. Końcowy przystanek znajdował się na wysokości dzisiejszej ulicy Gajowej. Linię przedłużono w 1957 roku otwierając pętlę po południowej stronie ulicy Fordońskiej, w obrębie ulic Polanka i Bałtyckiej. Kolejna rozbudowa linii rozpoczęła się w roku 1966. Pierwszy etap inwestycji obejmował odcinek do ulicy Szajnochy, gdzie torowisko ułożone było już w 1967 roku. Następny etap objął fragment ulicy Fordońskiej do Fabrycznej. W 1968 roku rozpoczęto budowę mostu Pomorskiego wraz z rondami: Toruńskim i Fordońskim. W tym czasie przebieg linii „3” skrócony został do ulicy Kurpińskiego. 1 lutego 1969 roku „trójka” na krótko powróciła na starą pętlę przy ulicy Polanka, a całość inwestycji wraz z dwoma jezdniami ul. Fordońskiej i torowiskiem od nowej pętli Bałtycka do Bydgoszczy Wschód otwarto 2 maja 1969 roku.

Przebudowany odcinek rondo Fordońskie – Bałtycka do użytku oddano jesienią 1970 roku.
2 maja 1969 roku do pętli przy ulicy Wyścigowej skierowano kursy linii „3” z Wilczaka. W kwietniu 1970 roku przywrócono kursy linii „1” na nowej trasie Dworzec Główny – Bydgoszcz Wschód. Po otwarciu w grudniu 1970 roku mostu Pomorskiego wraz z torowiskiem tramwajowym, linię „7” skierowano na trasę Glinki – Bałtycka. Przedłużenie do Wyścigowej stało się możliwe po uruchomieniu nowej podstacji trakcyjnej przy ul. Redłowskiej, co miało miejsce w kwietniu 1972 roku. Tak więc od 1972 roku do Wyścigowej kursowały już trzy linie tramwajowe: „1”, „3” i „7”.
Wyścigowa od początku swojego istnienia zaplanowana była jako pętla autobusowo-tramwajowa. Jako pierwsze na nową pętle skierowano dwie linie w wariancie „bis” – „57bis” (Bydgoszcz Wschód – ZZR Romet) oraz „59bis” (Gnieźnieńska – Bydgoszcz Wschód). W lipcu 1971 roku pierwszą z tych linii przenumerowano na „203”.

Z początkiem 1973 roku do Bydgoszczy przyłączone zostało nadwiślańskie miasteczko Fordon. Uruchomiona została nowa linia autobusowa „65” kursująca na trasie Bydgoszcz Wschód – Fordon. Likwidacji uległa natomiast linia „203”. Pobyt „65” na Wyścigowej nie trwał długo – już w październiku linię przedłużono aż na Osiedle Leśne. Po zlikwidowaniu wariantu „59bis” około roku 1974 do pętli przy ulicy Wyścigowej dojeżdżały już tylko tramwaje.
Taki stan rzeczy miał miejsce aż do listopada 1982 roku. Pętla przy ulicy Wyścigowej miała stać się na ponad trzydzieści lat głównym węzłem przesiadkowym dla mieszkańców zupełnie nowej dzielnicy – Nowego Fordonu. Pierwsza linia „fordońska” oznaczona została numerem 70. i skomunikowała ze Śródmieściem pierwsze osiedle Nowego Fordonu, Przylesie (ulica Akademicka). Drugą linię doprowadzono nieco ponad rok później, 1 grudnia 1983 roku. Przywrócono wówczas kursowanie zawieszonej linii „69” na zupełnie nowej trasie: Osiedle Błonie – Wyścigowa. Linia „69” funkcjonowała od godziny piątej do 22:50, w odstępach dziesięciominutowych w szczycie i piętnastominutowych po za szczytem.

Kolejną linię „fordońską” uruchomiono 9 maja 1985 roku, dzięki oddaniu do użytku nowej pętli przy ulicy Twardzickiego, skąd kursowała do Wyścigowej. Otwarcie linii związane było z oddaniem do eksploatacji pierwszych bloków na osiedlu nazwanym roboczo „A1”. Początkowo linia funkcjonowała wyłącznie w powszednie dni robocze, z częstotliwością dwudziestu minut.

W połowie lat osiemdziesiątych Wyścigowa stała się jednym z najważniejszych węzłów w mieście. Swoje kursy zaczynały tutaj następujące linie autobusowe: „70” – na osiedle Bajka, „72” – do ulicy Twardzickiego oraz „69” na Osiedle Błonie, a w godzinach szczytowych również „69bis”. W roku 1988 do tego grona dołączyła linia „74”. Doliczyć trzeba również trzy linie tramwajowe kończące kursy w tym miejscu: „1” z Dworca Głównego, „3” z Wilczaka oraz „7” z Kapuścisk”. W okresach największego nasilenia na pętli pojawiało się osiemnaście autobusów i tyle samo pociągów tramwajowych w ciągu godziny. Podobnie jak przy Placu Kościeleckich, pojawił się tutaj problem z małą ilością miejsca do parkowania autobusów, szczególnie w czasie przerw śniadaniowych, kiedy kierowcy często zmuszeni byli zatrzymywać pojazdy na sąsiednich ulicach, co nie spotykało się z pozytywnym odbiorem przez okolicznych mieszkańców. Już wówczas dużym problemem była synchronizacja odjazdów autobusów i tramwajów, która umożliwiłaby pasażerom z Fordonu szybką przesiadkę. Przeciążenie pętli rosło wraz z oddawaniem do użytku kolejnych bloków nowej, dynamicznie rozbudowującej się dzielnicy fordońskiej.

W styczniu 1990 roku uruchomiona została nowa linia autobusowa oznaczona numerem „76”. Kursowała z pętli przy ulicy Wyścigowej do pętli zlokalizowanej w pobliżu skrzyżowania ulic Twardzickiego i Powalisza. Już w maju połączona została z „69”, wobec czego na Wyścigowej pozostały tylko trzy linie autobusowe: „70”, „72” i „74”. Kilka miesięcy później dołączył do nich autobus „59bis” kursujący na bardzo krótkiej trasie na ulicę Przemysłową. Krótki epizod z pętlą przy ulicy Wyścigowej zaliczyła również linia „78” jeżdżąca do Osiedla Nad Wisłą przez Centrum Onkologii.
Dziś na likwidowanej pętli wsiąść możemy do pojazdów tylko czterech linii, dwóch autobusowych („70” i „74”) oraz dwóch tramwajowych („3” i „7”). Przebudowana Wyścigowa pełnić będzie już tylko funkcję awaryjną, tracąc status węzła przesiadkowego.