Historia komunikacji autobusowej w Fordonie

Pierwsze połączenia autobusowe pomiędzy Bydgoszczą a Fordonem uruchamiane były już w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Na trasie tej kursowały autobusy prywatnych przewoźników.

Pierwszą regularną linię miejską do Fordonu uruchomiono po zakończeniu II wojny światowej, w sierpniu 1945 roku.   Linia oznaczona numerem 1 kursowała z Fordonu do gazowni przy ulicy Jagiellońskiej. Na trasie tej kursował poniemiecki autobus napędzany gazem (jeden z czterech ocalonych), dlatego trasa powiązana była ze stacją jego tankowania, która znajdowała się na terenie gazowni. Prawdopodobnie po otwarciu wyremontowanego mostu Bernardyńskiego, w sierpniu 1946 roku linię tą przedłużono do Placu Kościeleckich. Ostatecznie uległa likwidacji w 1947 roku. Obsługę trasy do Fordonu przejęli prywatni przewoźnicy.

Kolejna podmiejska linia do nadwiślańskiego miasteczka uruchomiona została dopiero 20 października 1961 roku. Pospieszna „P” połączyła Plac Kościeleckich z fordońskim rynkiem, po drodze zatrzymując się przy ul. Spornej, Jasinieckiej i przy fordońskim dworcu kolejowym (Technikum Ceramiki Budowlanej). Później dodano m. in. przystanek przy pętli tramwajowej „trójki” na Wielkich Bartodziejach. Początkowo bilet kosztował 4 złote, a autobus kursował co godzinę między 4:30 a 23:00. W styczniu 1966 roku do obsługi Fordonu wyznaczono drugiego „Sana”, co zwiększyło częstotliwość linii „P” do 30 minut, natomiast od października 1967 roku do Fordonu kursowały już trzy autobusy – co 20 minut. Od 1 lipca 1971 roku linia „P” uzyskała nowe oznaczenie – „101”. 8 grudnia 1972 roku została podjęta uchwała o przyłączeniu Fordonu do miasta Bydgoszczy.

1 stycznia 1973 roku Fordon stał się częścią Bydgoszczy. Tego samego dnia uruchomiona została nowa linia autobusowa oznaczona numerem 65, kursująca w relacji Wyścigowa – Fordon. Dzięki przebudowie ul. Fordońskiej, połączonej z przedłużeniem trasy tramwajowej, na pętli przy ul. Wyścigowej możliwa była przesiadka na tramwaje linii „1”, „3” i „7”. Oprócz „65” do Fordonu kursowała linia „101”, do 1 lipca 1971 funkcjonująca pod oznaczeniem „P”. Taki stan rzeczy nie trwał długo, bowiem już listopadzie trasa „65” przedłużona została aż na Osiedle Leśne, stając się tym samym najdłuższą linią w Bydgoszczy. Ze względu na dużą odległość dzielącą te części miasta, pochłaniała ogromną ilość taboru. Od połowy lat siedemdziesiątych na trasie Osiedle Leśne – Fordon kursowały „ogórki” z przyczepkami. Z kolei na linię „101” w czerwcu 1977 roku wyjechały pierwsze „Jelcze-Berliety PR110U”, budząc wśród bydgoszczan wielkie zaciekawienie.

W roku 1980 w obręb tzw. „Nowego Fordonu” wprowadzono pierwszą linię autobusową. Była to linia pospieszna „104”, którą przeznaczono do obsługi nowego kampusu Akademii Techniczno-Rolniczej. Kursowała na trasie z Placu Kościeleckich, ulicami Bernardyńską, Jagiellońską i Fordońską, do ulicy Kaliskiego. Niedługo później linię przedłużono dzisiejszą ul. Andersa do skrzyżowania z ul. Akademicką.

W listopadzie 1982 roku uruchomiono pierwszą z linii typowo „fordońskich”. Oznaczona numerem „70” łączyła Wyścigową z ul. Bieruta (dziś Andersa). Linia początkowo kursowała w niedzielę i święta uzupełniając „104”. Po wakacjach roku 1984, „70” i „104” przedłużono do nowego osiedla „Bajka”. Również zmiana trasy linii „69” umożliwiła łatwiejszy dojazd z Fordonu na Błonie. Od 1 grudnia 1983 linia ta kursowała w relacji Osiedle Błonie – Wyścigowa. Druga linia „fordońska” oznaczona numerem „72” uruchomiona została w kwietniu 1985 roku, łącząc pętlę przy Wyścigowej z Przylesiem (ul. Twardzickiego). Rozbudowa osiedli jednak wciąż trwała, więc przedłużeniu uległa również nowa linia, jeszcze w 1985 roku docierając w okolice ul. Kleeberga, natomiast dwa lata później do ul. Rapackiego (dziś Skarżyńskiego). Pętla dla linii „70” i „104” znajdowała się wówczas przy ul. Dworzec. Na uwagę zasługuje również skierowanie w tym okresie wybranych kursów linii „65” do Mariampola. Do Fordonu docierała również jedyna bydgoska nocna linia autobusowa „57N”, która z Osiedla Błonie przez Śródmieście, Bartodzieje i ATR kursowała na Osiedle Bajka (ul. Dworzec).

21 listopada 1988 roku uruchomiona została linia „74”, łącząc Wyścigową z pętlą „siedemdziesiątki” w pobliżu skrzyżowania ulicy Twardzickiego i Rapackiego, inną trasą prowadzącą przez Osiedle Bajka (Fordońska – Brzechwy – Skarżyńskiego). Kolejna nowa linia – „78” uruchomiona w styczniu 1990 roku na trasie Wyścigowa – Twardzickiego (przez Rejewskiego), po pięciu miesiącach funkcjonowania została połączona z linią „69”, która od tej pory kursowała już na trasie Osiedle Błonie – Twardzickiego. W tym samym okresie przedłużenia doczekała się „siedemdziesiątka”, docierając ulicą Andersa aż do Wyzwolenia. Zmiany w funkcjonowaniu „104” nastąpiły po zamknięciu torowiska tramwajowego na ul. Dworcowej, 1 października 1990 roku linię pospieszną skierowano wówczas do pętli przy dworcu głównym PKP. Trzy miesiące później „69”, „72” i „74” przedłużono do nowego krańca zlokalizowanego w pobliżu ul. Jarużyńskiej.